May 30, 2005

مسائل فقهی و مشکلات کشاورزی



امروزه در تمام کشور هایی که پیشرفت در صنعت کشاورزی را سر لوحه برنامه توسعۀ
اقتصادی کشورشان قرار داده اند ، برنامه ریزی عملی برای تعدیل فشار بر تولید کننده و
همچنین تصویب قوانینی درراستای تسریع اجرای برنامه های پیش بینی شده در دستور
کار نهاد های اجرایی و قانون گذاری قرار داده شده است.
متاسفانه در کشور ، بخش کشاورزی با مشکلات بسیاری دست به گریبان است . به عنوان
نمونه در این مقاله به یکی از مشکلات اصلی بخش کشاورزی ، که موجب کوچک شدن و
به مرور زمان محو شدن زمینهای کشاورزی در مقیاس وسیع ، اشاره می کنم .
دهقانی 50 هکتار زمین دارد . تعداد فرزندان این کشاورز5 پسر است . دهقان می میرد
و طبق قانون وراثتی کشورمان ، که سر منشاء آن از قوانین فقهی و شرعی دین اسلام
می باشد زمین بین این 5 نفر تقسیم می شود.

در واقع این زمین تقسیم بر 5 می شود و به هرکدام از این فرزندان 10 هکتار می رسد .
از پنج بخش 10 هکتاری ، به طور معمول 2 یا 3 قطعه بدون اینکه کاری بر روی آن انجام
شود ، رها می شوند و مالک آن به شهر ها مهاجرت می کند .


این داستان کوتاه ، واقعیتی است که سالانه در گوشه کنار کشور اتفاق می افتد و با وجود
اینکه آسیبی که این روند بر چرخه کشاورزی می زند به نوعی غیر قابل جبران است .
هنگاهی که به جای مدیریت 50 هکتار ، مدیریت 5 قطعه ده هکناری جایگزین میشود .
در نتیجه :
الف ) هزینه ها عملیات کشاورزی بالا می رود .
ب ) نیمی از زمینها بدون انجام شدن هیچ کاری بر روی آنها رها می شوند .
ج ) یه علت کم بودن مساحت زمینهایی که بر آنها زراعت صورت می گیرد ، کشاورز
برای سود گیری بیشتر تناوب بندی زمین را رعایت نمی کند و در نتیجه باعث :
1 ــ شوری خاک
2 ــ فرسایش خاک
3 ــ فقر خاک
...
می گردد .
اکنون از چند زاویه به این قضیه نگاه کردیم و با گوشه ای از مشکلات قانون وراثت در
بخش کشاورزی آشنا شدیم باید راهکار مناسبی برای این قضیه پیدا نمود .
اکنون متخصصان بخش کشاورزی طرحی را در نظر دارند اما به علت مقایر بودن آن
با قوانین شرعی ، نتوانسته اند آن را به صورت قانونی برای حل این معضل در آورند .
این راهکار به سادگی با اشاره به موارد فوق به عنوان معایب شرایط فعلی قانون وراثت
تصریح می کند ؛ برای حل این مشکل ، در مورد ورثه زمینهای کشاورزی ، قانون فقهی
جاری می بایست نا دیده گرفته شود و دولت ، زمین کشاورزی را به نام یکی از فرزندان
ذکور متوفا ، از دیگر ورثه خریداری کند و با قسط بندی طولانی مدت و کم بهره ، وارثی
را که مدیریت تمامی زمینهای پدر را بر عهده گرفته ، ملزم به اجرای برنامه های وزارتخانه
کند و بدین ترتیب هم در بخش تولید صاحب برنامه ریزی مدونی ، بر اساس نیاز های کشور،
برای تولید کننده خواهیم شوید و هم از خرد شدن زمینها و تغییر کار بری آن ، جلوگیری
می شود .
لازمه اتفاق افتادن این مساله نگاه متخصصانه ودلسوزانه به این تهدید بزرگ می باشد
و حال آنکه متاسفانه طرحی به این اهمیت تا کنون مجال مطرح شدن در جایی به جز
دانشگاه های کشور را نیافته است .
در این سلسله مقالات سعی خواهد شد که مشکلات بخش کشاورزی را از منظری دیگر
مورد بحث قرار دهیم و راهکار هایی برای حل آنها بیابیم . ما را دراین راه یاری
کنید .

No comments: